درس ³. #سیسکو 
اتصالات اینترنتی
(IP Connectivity)  
-جدول مسیریابی
(Routing Table) 
-پروتکل‌های مسیریابی:
 - Static Routing 
 - Dynamic Routing (OSPFv2, OSPFv3, EIGRP)  
- مفاهیم
FHRP (HSRP, VRRP)

۱. جدول مسیریابی (Routing Table)
کوچه‌بازاری:
"مثل دفترچه تلفنِ روتره! میخوای بری یه آدرس اینترنتی (مثلاً ۸.۸.۸.۸)، این دفترچه میگه از کدوم در خروجیِ روتر باید بری تا به مقصد برسی. لیستی از آدرس‌های محله‌های مختلف (شبکه‌ها) و راه‌های رسیدن بهشون."

تعریف علمی :
"دفترچهٔ مسیرهایِ روتر که به هر شبکهٔ مقصد (مثل ۱۹۲.۱۶۸.۱.۰/۲۴)، 
نشانیِ دستگاه بعدی (Next Hop) و درِ خروجی (Interface) رو نشون میده. 
اولویت‌بندی مسیرها با AD (کمتر=قوی‌تر) و کیفیت مسیر با Metric (کمتر=بهتر) 
سنجیده میشه."
(مثل دفترچهٔ تاکسی‌تلفنِ روتر: بهش میگی "کجا؟"، جواب میده "با کی برو؟ از کدوم در؟")

۲. پروتکل‌های مسیریابی (Routing Protocols)
الف. مسیریابی استاتیک (Static Routing)
کوچه‌بازاری:
"مثل اینه که با دست خودت، نقشه‌ی مسیرها رو برای روتر نقاشی کنی! بهش می‌گی: «اگه خواستی بری فلان آدرس، حتماً از این خیابون خاص برو». تغییر نمیکنه مگر اینکه خودت دستی براش بزنی. برای مسیرهای ثابت و کم‌تعداد خوبه."

ب. مسیریابی پویا (Dynamic Routing - OSPFv2, OSPFv3, EIGRP)

"مثل GPS خودکارِ روترها! روترها خودشون با هم حرف می‌زنن و نقشه‌ی شبکه رو می‌سازن و اگه یه راه بسته شد، راه‌های جایگزین رو خودشون پیدا می‌کنن. 
OSPF و EIGRP اسم‌های مختلف این GPS‌ها هستن. OSPFv2 برای آدرس‌های قدیمی (IPv4) و OSPFv3 برای آدرس‌های جدید (IPv6) هست."

الف. مسیریابی استاتیک (Static Routing)
تعریف علمیِ :
"نقشهٔ دستیِ شبکه که مدیر با دستور ip route روی روتر میکِشه. تغییر نمیکنه مگر خودت عوضش کنی. AD=1 داره (عالی!) ولی تو شبکه‌های بزرگ، نگهداریش کابوسه."
(مثل نقشهٔ کاغذیِ ثابت: اگر جاده بسته شه، خودت باید راه جدید بکشی!)

ب. مسیریابی پویا (Dynamic Routing)

"روترها خودشون با هم حرف می‌زنن (Hello Packets) و نقشهٔ زندهٔ شبکه می‌سازن. اگه مسیری بسته شه، خودکار راه‌جایگزین پیدا می‌کنن. دو دسته‌اند:

لینک‌استیت (مثل OSPF): هر روتر نقشهٔ کامل منطقه رو داره و با الگوریتم دایجسترا کوتاه‌ترین مسیر (براساس پهنای‌باند) رو محاسبه می‌کنه.

هیبرید (مثل EIGRP): با الگوریتم DUAL و جدول جانشین (Feasible Successor)، تقریباً بلافاصله راه‌جایگزین میذاره!

نسخه‌ها: OSPFv2 برای IPv4، OSPFv3 برای IPv6."
(مثل Wazeِ روترها: ترافیک رو لحظه‌ای گزارش میدن و مسیر بهینه رو پیشنهاد میدن!)

. FHRP - First Hop Redundancy Protocol (مثل HSRP, VRRP)

کوچه‌بازاری:
"حقه‌ای برای داشتن یه «در خروجی» همیشه روشن! فرض کن چندتا روتر داری که می‌تونن دروازه‌ی خروجی‌ باشن. FHRP به این روترها یاد میده که بین خودشون نقش بازی کنن و طوری رفتار کنن که انگار فقط یه دروازه وجود داره. اگه یکی خراب شد، یکی دیگه بلافاصله جایگزین میشه بدون اینکه کاربر حتی بفهمه. HSRP حرف سیسکوئیه، VRRP استاندارد بازه."

. FHRP (مثل HSRP, VRRP)

تعریف علمیِ :
"چند روتر با هم قرار می‌ذارن یه آدرسِ دروازهٔ مجازی (VIP) بسازن. فقط یکی نقشِ فعال (Active/Master) رو بازی می‌کنه و ترافیک رو می‌بره. اگه اون خراب شه (Hello نگه نداره)، ظرف چند ثانیه یکی دیگه جانشین میشه. کاربر اصلاً متوجه نمیشه!"
(مثل گروه بادیگاردای خود بزرگ پندار که مغز خر خوردن : همه لباسِ مشکی دارن، ولی فقط یکی "در درگیری" گوه خور بزرگشونه. اگه زمین بخوره، بعدی بلند میشه و بی شعوریشون رو ادامه میدن!)

HSRP: حرفِ سیسکو (AD=100).

VRRP: استانداردِ باز (AD=100).

سلام خوبی برات سخته یه کمی فک کنم نگران نباش بایه داستان چوپونی برات توضیح میدم کیف کنی ادمای بزرگ نگران نمیشن تلاش میکننن... منم که داری نگرانی نداره هر سوالی داشتی توی کامنتا برپرس من در خدمت جامعه اپن سورس هستم....

➖ منبع تخصصی: شبکه با زبان چوپونی
—————
@net4alll

خیلی خب! بیا برات یه داستان چوپونی بگم که همهٔ این مفاهیم رو زنده کنه. خودتو ببر تو یه روستای کوهستانی… با نسیم خنک باد بهاری و سیگار توی دستات و بوی چای اتشی😍

📖 داستان چوپانِ هوشمند و گله‌اش
"حسن" چوپانِ پیرِ روستا بود. گله‌اش رو هر روز از "دره‌ی کیله شین اشنویه در استان موکریان" (شبکهٔ محلی) به "چراگاه بلند" (شبکهٔ دیگر) می‌بُرد. راه‌ها پر از پیچ‌و‌خم بود و حسن باید بهترین مسیر رو انتخاب می‌کرد.

🗺 ۱. جدول مسیریابی (دفترچهٔ راه‌ها)
حسن یه دفترچهٔ قدیمی داشت. توش نوشته بود:
*«اگه خواستی بری "چراگاه بلند":

از "گردنهٔ شرقی" (اینترفیس) برو

به "چوپان کاک رسول" (نکست هاپ) بدهش بهشون…»*
این دفترچه همون Routing Table بود! هر بار گوسفندا (دیتا) می‌خوان برن جایی، حسن این دفترچه رو چک می‌کرد.

🧭 ۲. مسیریابی استاتیک (راهِ ثابت)
حسن بعضی راه‌ها رو ثابت ثبت کرده بود:
«همیشه برای "چشمهٔ سرد" از "درهٔ تنگ" برو!»
اما یه روز… راه بسته شد (خطا)! گوسفندان گم شدند!
مشکل استاتیک: اگه راه بسته شه، خودکار راه جدید نمی‌ده!

۳. مسیریابی پویا (چوپان‌های خبررسان)
چوپان‌های روستا با سوت‌های مخصوص (Hello Packets) باهم ارتباط داشتن:

OSPF (چوپان سازمانی): هر چوپان یه نقشهٔ کامل از کوهستان (توپولوژی) داشت. اگه راهی بسته می‌شد، با محاسبهٔ هوشمند (دایجسترا) کوتاه‌ترین راهِ جایگزین رو پیدا می‌کردن.

EIGRP (چوپان سیسکو): چوپان‌ها همسایه‌ها رو دقیق‌تر می‌شناختن. اگه "خدر" خراب می‌شد، بلافاصله "کاک رسول" که از قبل بهش اطمینان داشتن (Feasible Successor) جایگزین می‌شد!

📢 نسخه‌ها:

OSPFv2: سوت‌زدن به سبک قدیمی (IPv4)

OSPFv3: سوت‌زدن به سبک جدید برای چراگاه‌های بزرگتر (IPv6) همان شمشال هستش.

۴. FHRP (چوپانِ پشتیبان)
حسن پسرش "کاک رسول" رو آموزش داده بود تا همیشه پشتش باشه (Redundancy).

اون‌ها یه سوت مشترک زدن (Virtual IP):
«هر گوسفندی خواست برگرده روستا، دنبال "سوتِ آهنگِ روستا" بیاد!»

حسن همیشه چوپانِ فعال بود (Active در HSRP).

کاک رسول دم‌دست می‌ایست (Standby).

یه روز حسن مریض شد… سوتش قطع شد!
کاک رسول  در لحظه سوت رو برداشت (Failover) و گوسفندان بدون گیج‌شدن دنبال سوتِ آشنا برگشتن!

VRRP 
هم همینه، ولی با سوتِ استانداردِ روستاهای دیگه!

خیلی ساده گفتم اگر بازم مشکل داشتی برو دو سه ماه توی روستاتون چوپونی کن تا بفهمی چی میگم...

➖ منبع تخصصی: شبکه با زبان چوپانی
—————
@net4alll