سلام بریم سراغ تعریف علمی و ساده موضوع جدید که باید به خوبی یاد بگیرید

۱. تعریف علمی ساده 📚  
پروتکل (Protocol)  
قوانین و استانداردهای ارتباطی بین دستگاه‌ها در شبکه. مثلاً «زبان مشترکی» که کامپیوترها با آن صحبت می‌کنند.  
مثال: HTTP برای وب، FTP برای انتقال فایل.  

استاندارد (Standard)  
سندهای فنی تعریف‌شده توسط سازمان‌های جهانی (مثل IEEE، ISO) که تضمین می‌کنند همه دستگاه‌ها «یک زبان» را بفهمند.  
مثال: استاندارد Wi-Fi (IEEE 802.11).  

مدل OSI (Open Systems Interconnection)  
یک مدل ۷ لایه‌ای که مراحل انتقال داده را از فرستنده تا گیرنده توصیف می‌کند:  
۷. کاربرد (Application)      → نرم‌افزارها (مثل مرورگر)  
۶. نمایش (Presentation)      → رمزگذاری/فشرده‌سازی داده  
۵. نشست (Session)           → مدیریت اتصال  
۴. انتقال (Transport)        → تضمین تحویل داده (مثل TCP)  
۳. شبکه (Network)           → مسیریابی (مثل IP)  
۲. پیوند داده (Data Link)   → کنترل خطا + MAC  
۱. فیزیکی (Physical)        → کابل/سیگنال  
مدل TCP/IP  
مدل ۴ لایه‌ای کاربردی‌تر که پایه‌ی اینترنت است:  
۴. کاربرد (Application)      → HTTP, FTP, DNS  
۳. انتقال (Transport)        → TCP (قابلاعتماد) / UDP (سریع)  
۲. اینترنت (Internet)        → IP (آدرس‌دهی)  
۱. لینک شبکه (Network Link)  → سخت‌افزار (اترنت/وای‌فای)
در ادامه تعریف کوچه بازاری رو میدم خدمتتون ...
➖ منبع تخصصی: شبکه با زبان چوپانی
—————
@net4alll

خدمتت گفتم لایه های OSI   هفت تا بودن خوب بریم با زبان کوچه بازاری توضیح بدم :
فرض کن می‌خوای یه نامه بفرستی:  
۱. 🏢 لایه ۱ (فیزیکی) (Physical) : پستچی نامه رو با پا می‌بره! (کابل/سیگنال).  
۲. 🛡 لایه ۲ (پیوند داده) (Data Link) : پستچی چک می‌کنه نامه پاره نشده باشه (کنترل خطا).  
۳. 🗺 لایه ۳ (شبکه) (Network) : نامه رو سوار هواپیما می‌کنه تا بره شهر دیگه (IP/مسیریابی).  
۴. ✉️ لایه ۴ (انتقال) (Transport)  : پست تضمین می‌کنه نامه حتماً می‌رسه (TCP).  
۵. 🤝 لایه ۵ (نشست) (Session) : فرستنده و گیرنده با تلفن هماهنگ می‌کنن کی خونه باشن!  
۶. 🔒 لایه ۶ (نمایش) (Presentation) : نامه به رمز نوشته شده (رمزگذاری).  
۷. 📮 لایه ۷ (کاربرد)  (Application) : گیرنده نامه رو باز می‌کنه و می‌خونه (مرورگر).  
---
حالا TCP/IP   چی بودن :
این مدل عملی‌تره (مثل پست پیشتاز):  
۱. 🛵 لایه لینک  (Network Link)  : پیک موتوری نامه رو از تو خیابون می‌بره (اترنت/وای‌فای).  
۲. 🌍 لایه اینترنت (Internet) : نامه سوار هواپیمای بین‌المللی میشه (IP).  
۳. 📞 لایه انتقال (Transport) : شرکت پست تلفن می‌زنه به گیرنده: «امروز خونه‌ای؟» (TCP/UDP).  
۴. 📬 لایه کاربرد (Application) : گیرنده نامه رو می‌خونه (مثلاً در Gmail).
_________________________-
ادامه دارد....
➖ منبع تخصصی: شبکه با زبان چوپانی
—————
@net4alll

۲. توضیح کوچه‌بازاری HTTP /TCP/ UDP  

HTTP :
چراغ راهنمایی 🚦  

- تصور کن وبسایت‌ها خیابون‌های شهرن!  
- HTTP مثل چراغ راهنما می‌مونه که:  
 - فقط با سبز شدن (200 OK) می‌تونی عبور کنی (صفحه وب باز میشه).  
 - اگر قرمز (404 Not Found) بشه، می‌گی: «راه بسته! برگردیم».  

TCP :
راننده‌ی عاشق یا احمق ☎️  

- فرض کن داده‌ها مسافران تاکسی هستن:  
 - قبل حرکت: راننده (TCP) به مسافر (سرور) تلفن می‌زنه (SYN): «سوار میشی؟»  
 - مسافر جواب می‌ده (SYN-ACK): «آره، بیا!»  
 - راننده می‌گه (ACK): «دارم می‌رسونمت!» ✅  
 - هربار: موقع رسیدن مسافر به مقصد، دوباره تماس می‌گیره : «چی شد رسیدی؟ سالم رسید چیزیت که نشده؟» (تأییدیه ACK).  
 - اگر جواب نده (خطا)، برمی‌گرده مسافر رو دوباره برمیداره میبره!!!! (ارسال مجدد).  

UDP :
پیک موتوری هایی که اصلا توی شهر به هیچ قواعدی پایبند نیستند 🏍💨  

- اینا آدمای عجولِ و پرخاشگر شبکه‌ان:  
 - بسته ای که گرفته رو پرتاب می‌کنه تو خیابون و فرار می‌کنه! (بدون تأییدیه).  
 - اگر بسته گم شد (Packet Loss)،میده و اهمیتی هم نمی‌ده: «برو گمشو! وقت ندارم».  
 - ترافیک نمی‌شناسه: تو شلوغ‌ترین خیابون‌ها هم با سرعت می‌ره (مثلاً پخش زندهٔ فوتبال).  
 - وقتی که رسید فقط داد می‌زنه: «رسید؟» ولی صبر نمی‌کنه جواب بشنوه! میره.

➖ منبع تخصصی: شبکه با زبان چوپانی
—————
@net4alll

اینم درس امروز و در اخر 
✅ جمع‌بندی:  

HTTP:
قوانین ورود به وبسایت‌ها (🚦).  

TCP: 
آدمِ باوجدان شبکه که با تماس‌های
مکرر مطمئن میشه کار درسته! مثل من(☎️).  

UDP: 
آدمِ بی‌حوصله‌ بی وجدان  که بسته رو
پرت میکنه و میره! (🏍💨).

➖ منبع تخصصی: شبکه با زبان چوپانی
—————
@net4alll